‘Als je mijn verhaal kent, weet je dat mode de rode draad in mijn leven is.’ Tijdens ons gesprek frummelt Leonie Vlaar liefdevol aan een speld. Zo’n zelfde speld staat op haar pols getatoeëerd en is haar logo. De tatoeage staat voor ontwerper Leonie symbool voor haar verbinding met mode. ‘De speld is letterlijk een tool om lagen stof aaneen te voegen. En staat voor de verbinding met mensen die ik door mijn ontwerpen ontmoet. Iedereen die in mijn kleding rondloopt, heb ik leren kennen. Ik denk niet dat veel merken dat kunnen zeggen.’
In het intieme en minimalistisch ingerichte woon- en werkatelier van Leonie schuiven we aan een tafel die is gemaakt van een oude deur. ‘Hier ontvang ik klanten, hier schets ik, hier slaap ik, hier eten vrienden, hier zijn feestjes. Omdat mijn werk zo persoonlijk is, gaan werken en wonen goed samen.’ Alle spullen in het atelier zijn demontabel, net zoals de kleding die ze ontwerpt. Haar meubels komen uit de kringloopwinkel of maakte ze zelf. Het atelier wordt versierd door accessoires die ze meenam van verre reizen, zoals hangsloten uit India. De kleding die ze draagt is tweedehands. ‘Ik zou dit zelf ontworpen kunnen hebben’, zegt ze over haar jasje.
Als onderdeel van ontwerpersduo Leonie & Lois ontwierp Leonie met restmaterialen interieurproducten. Nu ontwerpt zij, vanuit haar modelabel Leonie Vlaar, made to order slow fashion. Lois en Leonie hadden net twee maanden samen een atelier toen ze besloten om een punt te zetten achter hun interieurlabel. Hun toekomstdromen lagen te ver uit elkaar. Leonie kreeg steeds meer opdrachten en positieve reacties op haar modeontwerpen, zoals op de werkjassen die ze voor Leonie & Lois maakte. ‘Ik gaf mezelf zes maanden de tijd om uit te zoeken wat ik wilde. Door mezelf rust te gunnen, wist ik al na anderhalve week dat ik mijn eigen modelabel wilde starten.’ De overstap van interieur naar mode lag voor de hand. ‘Als meisje was ik al gefascineerd door de kleding die mijn moeder voor mij en mijn poppen maakte. Ik was altijd bezig met combinaties, stoffen en pasvormen. Op de handnaaimachine van mijn oma leerde ik mezelf om recht te naaien. Toen ik tien jaar oud was, begon ik te experimenteren met kleding maken. Op de middelbare school maakte ik mijn eigen galajurk.’
Op haar zestiende meldde Leonie zich vol enthousiasme aan bij het Amsterdam Fashion Institute. ‘Ik werd afgewezen. Twee keer – twee jaar op rij. Dat was zo’n teleurstelling dat ik mode compleet aan de kant schoof.’ Ze vertelt hoe ze als zestienjarig meisje weinig zelfvertrouwen had en de afwijzing als een klap in haar gezicht ervoer. Op de basisschool werd ze gepest, waarna ze stil en onzeker werd en in haar schulp kroop. ‘Ik kon al niet veel hebben en was kwetsbaar, dus die afwijzing hakte erin.’ Haar droom viel in duigen. Leonie besloot een opleiding tot stylist te volgen. Na twee jaar ging ze Product Design studeren aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. Daar leerde ze experimenteren met materialen, textielen en stoffen. Haar liefde voor reizen en haar fascinatie voor het proces van kleding maken, brachten haar op het idee om naar Guatamala te gaan – om te leren van textielafval nieuw textiel te maken. ‘Maar toen ontmoette ik Annemieke, van Enschede Textielstad. Het klikte en ze zei meteen “Leo, kom bij mij in de weverij, ik leer je alles wat je wilt weten”. Ik voelde dat ik op zoek was naar een nieuw avontuur.’ Leonie greep de kans met beide handen aan. ‘Ik hoefde niet helemaal naar Guatamala – Enschede is ook een soort buitenland’, grapt ze.
Omdat Leonie officieel niet geschoold is om kleding in elkaar te zetten, komt ze tot vernieuwende combinaties en verrassende ontwerpen. ‘Ik denk dat als ik op mijn zestiende had geleerd hoe ik kleding moest maken, ik minder vrij en gedurfd in mijn keuzes zou zijn.’ Inmiddels vindt Leonie haar imperfecte pad juist bijzonder en uniek. Nog steeds is ze weleens onzeker. ‘Hoe sterk mijn intuïtie ook is, mijn angst is net zo groot. Ik probeer ernaar te luisteren en te ontdekken welke boodschap het bevat. Als ik te veel spannende dingen doe en niet de tijd neem om te voelen wat ze met me doen, neemt de angst de overhand. Dan word ik onzeker en keert een onderliggend gevoel van niet goed genoeg zijn terug.’ Ze probeert complimenten werkelijk te ontvangen. En milder voor zichzelf te zijn. ‘Ik lever niets af als ik er niet tevreden over ben. Ik ben een perfectionist, maar leer om meer tijd voor mezelf te nemen en goed voor mezelf te zorgen. Als ik voel dat ik het nodig heb, zoek ik ontspanning. Dan breng ik een dag achter mijn naaimachine door, in mijn atelier – mijn oase van rust.’
Als meisje durfde Leonie niet te dragen wat ze wilde. Daarom vindt ze het belangrijk dat haar klanten zichzelf kunnen zijn in een kledingstuk. ‘Ik ontmoet je, luister naar je, kijk welke pasvorm bij je past en ga schetsen. Ik wil een item voor je maken waar je trots op bent en dat lang meegaat.’ Elk product dat Leonie verkoopt is uniek en op maat gemaakt. Ze hoopt daarmee te laten zien hoe je bewust voor kleding kiest die bij je past, in plaats van te kiezen voor een trend van het moment. ‘Iedereen is anders. Iedereen heeft een eigen stijl. Stijl is tijdloos. Ik wil mensen inspireren met kleding die bij ze past, zodat ze daarop kunnen voortborduren.’ Ze biedt binnen haar concept ook aan om kledingstukken van haar eigen label te vermaken, te repareren of te recyclen. Tot nu toe brengen klanten hun kledingstukken echter niet terug. Zelfs wanneer het versleten is en niet meer gedragen kan worden, bewaren ze het liever. Ze blijven het een waardevol item vinden. ‘Dat is het grootste compliment dat ik kan krijgen’.
Voor haar ontwerpen haalt Leonie inspiratie uit mensen op straat, architectuur, lijnen en licht. Ook tijdens ons gesprek gebeurt dit. ‘Zo valt mijn oog op die trap – op de schaduw die weerspiegelt op de bakstenen muur.’ Inspiratie ligt voor Leonie voor het oprapen. ‘Op Amsterdam Centraal zag ik laatst een oudere man in een curdoruy pak. Die pasvorm vond ik zo vernieuwend dat ik enorm geïnspireerd raakte.’ Ze wordt in een fractie van een seconde geraakt. Vaak zijn het mensen die niet met mode bezig zijn, die haar inspireren. ‘Iemand die een broek draagt die te lang is of een oversizede jas aanheeft die op een bepaalde manier valt.’
Het liefst maakt Leonie kleding op haar naaimachines uit de jaren ’50 en ’60: een Singer en een Pfaff. Prachtige machines, waarvan de techniek en het ambachtelijke nog steeds actueel zijn. ‘Op mijn naaimachines zet ik kleding stap voor stap in elkaar. Graag wil ik mijn klanten laten zien hoe het proces van kleding maken eruitziet.’ Leonie ontwerpt haar kleding met veel geduld en aandacht – ze noemt haar modelabel niet voor niets slow fashion. Ze gelooft in een nieuwe modewereld waarin consumenten minder en bewuster kopen. Waarin kleding niet als wegwerpproduct wordt gezien, maar mode weer exclusiever wordt. Als Leonie met vrienden of familie een grote modeketen binnenloopt, schrikt ze. ‘De hebberigheid. De prikkels. De trends. Over een paar maanden past zo’n kledingstuk niet meer bij je of is de stof versleten. Zonde.’ Volgens haar ligt de toekomst van mode in concepten als made to order, tweedehands of kleding leasen. Een revolutie in de mode, waarbij geen voorraden nodig zijn. Leonie gelooft dat grote modeketens het uiteindelijk moeilijk krijgen, nu het aanbod van nieuwe modeconcepten groeit. ‘Als ontwerper speel ik een grote rol in een meer verantwoorde mode-industrie. Ik laat graag zien dat je kunt werken met reststoffen en dat mode op Nederlandse bodem gemaakt kan worden.’
De betekenis van duurzaamheid in de ontwerpen van Leonie is tweeledig. Enerzijds werkt ze met reststoffen en gebruikte materialen. Anderzijds ontwerpt ze kledingstukken die lang meegaan, gerepareerd kunnen worden en na hun levensduur gerecycled worden. Duurzamer wordt het niet. ‘Ik vind het zonde als kleding geen betekenis heeft. Er zitten zo veel mensen kneiterhard te werken om onze kleding in elkaar te zetten.’ Haar klanten vinden het geen probleem om twee of drie weken op hun item te wachten – door de binding met het product en degene die het gemaakt heeft, krijgt kleding betekenis.
Leonie wil groeien, maar heeft niet de ambitie om het grootste kledingmerk van Nederland te worden. Het organische en langzame tempo waarin ze op maat gemaakte kleding ontwerpt, past haar goed. Ze merkt dat ze zo precies de mensen aantrekt die bij haar passen. Ze droomt van een karakteristiek atelier waar mensen binnen kunnen lopen terwijl ze aan het werk is. ‘Ik heb geen haast. Ik voel geen druk. Mode ontwerpen is wat ik fijn vind en waar ik in kan spelen, leren en groeien. Mijn vader zei het altijd al, maar nu voel ik het ook: “alles komt op het juiste moment.”’ Leonie straalt tegelijkertijd kracht en kwetsbaarheid uit. Door haar intuïtie te volgen en te doen wat goed voelt, bewandelt ze rustig haar pad. ‘Wat er ook om me heen gebeurt, ik voel de rust in mezelf. Ik vertrouw.’
LFK is een onafhankelijk Nederlands kunst en cultuur magazine, dat vrij van advertenties publiceert. Door middel van artistieke beelden en inspirerende verhalen laten we zien hoe eenvoud bijzonder kan zijn.
Blijf op de hoogte en laat je inspireren door onze woorden en beelden.
Dank je wel voor je inschrijving.
